Incontinentie is het niet of nauwelijks kunnen ophouden van urine en/of ontlasting. Voor wie er mee te maken heeft, is het meestal een groot probleem. Dit komt voor bij ongeveer 30% van de mensen ouder dan 60 jaar, maar ook na een zware bevalling of in de overgang kan ongewild urineverlies optreden. Incontinentie is daarmee een van de grootste lichamelijke en maatschappelijke problemen. Het komt voor onder alle leeftijdsgroepen, bij bedlegerige, zieke, gehandicapte en gezonde mensen.

Incontinentie kan ontstaan als gevolg van problemen met de blaas, blaashals of urinebuis. De blaas kan geïnfecteerd zijn of oncontroleerbaar samentrekken. De sluitspieren kunnen te zwak (door onder andere uitrekking na zwangerschap) of beschadigd (bijvoorbeeld na een prostaatoperatie) zijn. Aandoeningen aan het zenuwstelsel zijn een andere oorzaak. Het blaascentrum kan bijvoorbeeld uitgeschakeld of beschadigd zijn. Ook de zenuwbanen van en naar de hersenen kunnen aangedaan of geheel verbroken zijn.

Er zijn verschillende vormen van incontinentie.

• Inspanningsincontinentie wordt ook wel stress-incontinentie genoemd. Ongewild urineverlies komt dan voor bij lachen, hoesten sporten of tillen, dus bij inspanning van de spieren. Dit wordt veroorzaakt door verslapping van de bekkenbdemspieren, waarop de blaas als het ware rust. Dit komt vooral voor bij vrouwen, na een bevalling of in de overgang. Deze vorm van incontinentie leent zich voor training van de bekkenbodemspieren. Soms wordt een pessarium gebruikt bij het verzakken van de baarmoeder. Bij onvoldiende effect van training van de spieren of geneesmiddelen, kan soms een operatieve ingreep uitkomst bieden.
• Aandrangincontinentie wordt ook wel urge-incontinentie genoemd. Hierbij komt plotseling de neiging om te plassen op, vaak is de tijd te kort om het toilet te bereiken. De blaas stroomt in één keer leeg. Dit kan verschillende oorzaken hebben, bijvoorbeeld urineweginfecties, een neurologische aandoening of soms psychische spanningen. Hierbij is het dus belangrijk de achterliggende aandoening te behandelen. Hiernaast kunnen geneesmiddelen en oefentherapie verbetering geven.
• Druppelincontinentiewordt ook wel overloopincontinentie genoemd. Deze vorm komt vooral voor op oudere leeftijd. Meestal zijn prostaat-problemen de oorzaak, of problemen met de blaas of bekkenbodemspieren.
  Ook hierbij behoren training, geneesmiddelen of een operatieve ingreep tot de mogelijkheden.
• Bed- en broekplassen komt meestal voor bij kinderen. Er kan een lichamelijke afwijking aan ten grondslag liggen. Ook spanningen of emotionele gebeurtenissen kunnen de oorzaak zijn. Gerichte training is soms zinvol.
• Incontinentie van ontlasting komt het minst voor, maar is wel de meest onplezierige. De oorzaken kunnen gelegen zijn in een beschadiging (scheur) of verzwakking van de sluitspier van de anus of bij vrouwen in een fistel (doorgang) tussen darm en vagina.

Wat kunt U er zelf aan doen

Door regelmatig te eten en op gezette tijden naar het toilet te gaan, kan de blaas getraind worden. Ook kan in overleg met de huisarts bij een fysiotherapeut blaastraining en/of bekkenbodemtherapie gedaan worden. Indien dit niet helpt kunnen geneesmiddelen worden toegepast bij incontinentie.

Hygiëne

Een goede huidverzorging bij incontinentie is erg belangrijk. De inwerking van urine op de huid kan leiden tot vervelende huidirritaties. Dit kunt u voorkomen door de huid goed schoon en droog te houden. Was daarom de huid regelmatig, bij voorkeur zonder zeep, en droog deze goed af. Besteed daarbij extra aandacht aan de huidplooien, omdat de huid op deze plaatsen sneller gaat ‘broeien’.
Na het afdrogen kunt u de huid eventueel insmeren met een lotion of crème.

Hulpmiddelen bij bedlegerige mensen

Er zijn diverse hulpmiddelen voor bedlegerige mensen met incontinentie.

Matrashoezen beschermen een matras tegen doorlekken. Er zijn verschillende maten en soorten verkrijgbaar. Ze bestaan meestal uit een bepaald soort plastic waarvan sommige uitwasbaar zijn en andere niet (wegwerphoezen).

Onderleggersdienen voor de opvang van urine bij patiënten die bedlegerig zijn of ’s nachts last hebben van ‘lekken’.

Incontinentieverbanden

Er zijn veel soorten en merken absorberende verbanden bij de apotheek verkrijgbaar, specifiek geschikt voor de opvang van urine. Ze variëren van heel dun tot fors. Naast de zogenaamde inleggers, zijn er ook broekmodellen waarin de absorberende laag onderin het broekje is verwerkt. Het is een kwestie van uitproberen wat er het beste bevalt.

In de apotheek is een speciale ruimte, waar men samen met de apotheker of de apothekersassistent kan bekijken welk materiaal het meest geschikt is en van alle soorten materiaal zijn er proefpakketjes om thuis uit te proberen en te vergelijken.

Wilt u incontinentiemateriaal  of advies: vul het formulier in